TÜRKİYE’NİN MOTORLU TAŞIT SEKTÖRÜ ABD TARİFE POLİTİKALARINDAN ETKİLENDİ

Türkiye Ekonomi Politika­ları Araştırma Vakfı (TE­PAV) için Prof. Dr. Türk­men Göksel ve Prof. Dr. Yetkin Çı­nar, ‘Tarife Savaşlarının Ticaret Kompozis­yonuna Yansımaları: Türkiye Mo­torlu Taşıtlar Sektörü Etki Anali­zi’ adlı politika notunu hazırladı. Bu çalışma, ABD’nin motorlu taşıtlar sektöründe Tür­kiye’ye uyguladığı ek tarifelerin Tür­kiye’nin ABD’ye yönelik motor­lu taşıt ihracatında yaklaşık 738 milyon dolarlık kayba yol açabileceğini ortaya koydu. Bu etki, traktörler, binek ve ticari araçlar, özel amaç­lı motorlu taşıtlar ile bunların ak­sam ve parçalarını kapsayan sek­törlerde yoğunlaşmaktadır.

TÜRKİYE, TİCARİ SAPMALARDAN KISITLI FAYDA SAĞLADI

Analiz, ABD’nin ikinci kez baş­kan seçilen Donald J. Trump döneminde hız kazanan tari­fe savaşlarının dünya ticaretini daralttığına ve motorlu taşıt ih­racatçısı ülkeleri olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Türkiye öze­linde, ABD’nin Türkiye’ye karşı uyguladığı yüksek tarifeler doğ­rudan ihracat kaybına neden olurken ABD’nin küresel ihracatının gerilemesi yan sanayi girdi tale­bini de azalttı ve Türkiye’nin motorlu taşıt yan sanayi ihracatında önemli bir düşüşe neden oldu. Ayrıca ABD’den it­halatını azaltan ülkeler, ortaya çıkan boşluğu kısmen başka ül­kelerden karşılamaya yöneldi fakat Türkiye, bu ticaret sapma­larından sınırlı ölçüde yararla­nabildi. Bunun en önemli nedeni olarak ABD’nin Türkiye’ye uygu­ladığı tarifelerin Avrupa Birliği ülkelerine kıyasla daha yüksek seviyede olması gösterildi.

SEKTÖRSEL STRATEJİLER ÖNEMLİ

Çalışmada, Türkiye’nin yaşa­yacağı kayıpları azaltmak için çeşitli politika önerilerine yer verildi. ABD’nin uyguladığı tari­felerin Avrupa Birliği seviyesine çekilmesi halinde ihracat kayıp­larının azalabileceği belirtildi. Ayrıca ABD’nin kendi otomotiv üretimini artırmaya yönelme­siyle ortaya çıkacak yan sanayi ihtiyacının Türkiye için yeni fır­satlar sunabileceği vurgulandı. Tarife savaşlarının sektörden sektöre farklı etkiler yarattığı be­lirtilen çalışmada, önümüzdeki dönemde gelişmelerin sürekli izlenmesi ve her sektör için ayrı stratejiler geliştirilmesinin kri­tik önemde olduğu kaydedildi.

KAYBIN BAŞLICA NEDENLERİ NEDİR?

TEPAV bu kaybın başlıca nedenleri şöyle sıraladı:

1 ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı yüksek tarifeler: ABD’nin tüm sektörlerde tarifeleri artırması, doğrudan Türkiye’nin ABD’ye ihracatında kayıplara yol açtı.

2 ABD’nin ihracatında yaşanan daralma: Tarife savaşları nedeniyle ABD’nin küresel ihracatı gerileyince, ABD’nin yan sanayi girdi ithalat talebinin de azalması, Türkiye’nin 8708 (Traktörler, on veya daha fazla kişi taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, motorlu arabalar ve esas olarak insan taşımak üzere tasarlanmış diğer motorlu taşıtlar, mal taşımaya mahsus motorlu taşıtlar) ihracatında önemli bir düşüşe neden oldu.

3 Türkiye’nin diğer ülkelerdeki talep açığını yeterince değerlendirememesi: ABD’ye ihracatları azalan ülkelerin açılan pazar payları Türkiye tarafından tam olarak karşılanamadı. Bunun önemli sebeplerinden biri, ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı tarifelerin AB’ye kıyasla görece daha yüksek olması.